Kiến Thức: Bản Giao Hưởng Cải Chánh – Reformation Symphony – Felix Mendelssohn

Vài Nét Về Bản Giao Hưởng Cải Chánh Của Nhạc Sĩ Felix Mendelssohn

Bối Cảnh

Năm 2017 là dịp kỷ niệm 500 năm Phong Trào Cải Chánh.  Cách đây gần 200 năm, nhạc sĩ Felix Mendelssohn đã biên soạn một bản giao hưởng để kỷ niệm 300 năm thành lập Bản Tín Điều Augsburg Confession, là bản tuyên ngôn đã dẫn đến việc thành lập Giáo Hội Tin Lành Lutheran.  Tác phẩm này của nhạc sĩ Felix Mendelssohn về sau được các nhà nghiên cứu âm nhạc đặt tên là Bản Giao Hưởng Cải Chánh.

Nhạc sĩ Felix Mendelssohn viết Bản Giao Hưởng Cải Chánh vào tháng 12/1829, lúc được 20 tuổi; và hoàn tất tác phẩm vào tháng 5/1830.

Nhạc Cụ

Bản Giao Hưởng Cải Chánh được nhạc sĩ Felix Mendelssohn soạn cho 2 flute, 2 oboe, 2 clarinet, 2 bassoon, 1 serpent, 1 contrabassoon, 2 horn, 2 trumpet, 3 trombone, 1 timpani và các nhạc cụ thuộc bộ đàn dây.

Cấu Trúc

Bản Giao Hưởng Cải Chánh gồm 4 chương, cấu trúc như sau:

Chương 1 (0:37): Andante — Allegro con fuoco (D major — D minor)
Chương 2 (12:50): Allegro vivace (B-flat major, trio in G major)
Chương 3 (18:29): Andante (G minor, kết thúc trong G major)
Chương 4 (23:00): Andante con moto — Allegro maestoso (G major — D major)

Nội Dung

Chương 1 của bản giao  hưởng được Felix Mendelssohn soạn cho dàn nhạc dây. Chủ đề của chương 1 dựa trên giai điệu của một câu hát trong một thánh ca phổ thông vào thời đó, về sau đã được các nhà nghiên cứu âm nhạc gọi là giai điệu Dresden Amen.    Giai điệu này được nhạc sĩ  Johann Gottlieb Naumann (1741–1801) viết để hát lời ca Amen.  Giai điệu Dresden Amen được viết cho ban hát của Royal Chapel thuộc Hội Thánh Tin Lành Lutheran tại Dresden, về sau đã phổ biến trong nhiều nhà thờ Tin Lành và Công giáo tại vùng Saxony. Giai điệu Dresden Amen về sau đã được sử dụng trong một số tác phẩm của các nhạc sĩ khác như Richard Wagner, Anton Bruckner, Alexander Scriabin, và Eric Ball. Thông thường trong phần mở đầu, bài hát được trình bày với những nét nhạc linh hoạt và mạnh; và chỉ gần đến khúc ca Dresden Amen mới chậm lại; tuy nhiên trong video đính kèm bài viết này, phần mở đầu chương 1 của Bản Giao Hưởng Cải Chánh đã được ban nhạc trình bày thong thả, chậm rải diễn tả sự trang trọng và thành kính.

Chương thứ 2 của Bản Giao Hưởng Cải Chánh được viết dưới hình thức một scherzo, là phần mà các nhạc sĩ soạn nhạc giao hưởng thường dùng để diễn đạt phong cách riêng của mình. Trong Bản Giao Hưởng Cải Chánh, Felix Mendelssohn đã trình bày chủ đề của tác phẩm với những nét nhạc linh hoạt, nhún nhảy, tươi sáng, thể hiện một sức sống mới, một niềm vui mới. Felix Mendelssohn muốn nhắn nhủ với người nghe rằng niềm tin mà những người theo Phong Trào Cải Chánh tin cậy, đã đem lại  niềm vui, hy vọng, và sức sống.

Chương thứ 3 của Bản Giao Hưởng Cải Chánh được viết cho đàn violin, khởi đầu với cung G minor và kết thúc trong cung G major.  Nét nhạc trầm, sâu lắng diễn tả niềm tin thành kính, suy tư – được viết trong cung thứ –  và kết thúc với sự khải tỏ tươi sáng khi đức tin hướng về Chúa Chí Cao – được thể hiện trong cung trưởng.

Chương thứ 4 của bản giao hưởng được viết dưới hình thức một sonata trong nhịp 4/4.  Chủ đề dựa trên giai điệu của bài thánh ca Ein feste Burg ist unser Gott – Chúa Là Thành Lũy Kiên Cố (Thánh Ca Hội Thánh Tin Lành Việt Nam – Bài số 41) của Martin Luther (1483-1546).  Giai điệu của bài hát khởi đầu với tiếng sáo nhỏ nhẹ – như tiếng nói của chỉ một người – sau đó được lập lại nhiều lần với những nét nhạc rượt đuổi bởi những nhạc cụ khác nhau – mô tả sự đáp ứng của nhiều người – và kết thúc với sự trình bày của toàn ban nhạc – thể hiện sự đáp ứng của mọi người. Niềm tin của Phong Trào Cải Chánh khởi đầu bởi một cá nhân, đã được nhiều người hưởng ứng; có lúc phong trào dường như bị dập tắt, thể hiện qua những nét nhạc trầm chậm, nhưng sau đó đã dẫn đến một kết thúc khải hoàn, trong nét nhạc rộn rã vững vàng với sự trình bày của toàn ban nhạc. Lời của bài thánh ca Ein feste Burg ist unser Gott cho biết lý do của sự đắc thắng vững vàng là vì Đức Chúa Trời là Đấng Chở Che, Đức Chúa Jesus là Đấng Chiến Thắng, và Đức Thánh Linh ở cùng người tin Chúa giúp họ sống tốt đẹp và nhân từ trong sự hướng dẫn của Ngài.

Nhận Xét

Trong những năm về sau, nhạc sĩ Felix Mendelssohn được ghi nhận là một trong những nhạc sĩ đã có những cống hiến quan trọng trong việc soạn nhạc cho đàn violin.  Tác phẩm Violin Concerto in E minor của Felix Mendelssohn được xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho đàn violin mà những nhạc sĩ violin chuyên nghiệp thường trình tấu.  Chương thứ 3 và chương thứ 4 trong  Bản Giao Hưởng Cải Chánh đã bộc lộ tài năng soạn nhạc cho đàn violin của Felix Mendelssohn khi ông còn rất trẻ.  Chương thứ 3 Adante rất ngắn chỉ dài hơn bốn phút nhưng thật hài hòa và súc tích. Trong khi đó, chương thứ 4 được viết dựa trên một giai điệu đã có sẵn, rất quen thuộc với công chúng, nhưng được phối âm trong những nét nhạc đầy kịch tính, được biên soạn cho toàn ban nhạc, thể hiện trình độ am tường sâu sắc trong sự kết hợp giữa nội dung và diễn đạt âm nhạc mặc dầu lúc đó Felix Mendelssohn chỉ mới 20 tuổi.  Chương thứ 3 và chương thứ 4 của Bản Giao Hưởng Cải Chánh được nhiều nhà nghiên cứu nhận xét là những điểm son của tác phẩm này.

Mời bạn lắng nghe Bản Giao Hưởng Cải Chánh do dàn nhạc giao hưởng của Đài Phát Thanh Frankfurt tại Đức trình bày dưới sự điều khiển của nhạc trưởng Jérémie Rhorer.

Phước Nguyên

Thư Viện Tin Lành (2016)
www.thuvientinlanh.org